Halıcılık Kültürü

halı dokuma işine verilen ad. îran dolayla­rında ortaya çıkan, VIII. yy'dan sonra Avrupa'ya da geçen, ama Batı ülkelerinde ancak XIX. yy "dan sonra, yaygınlaşan halıcılık, tıpkı dokumacılık gibi tezgâh-larda uygulanır (fabrika halıları el halılarına oranla çok ucuz olmakla birlikte, o oranda da değersizdir). Tezgâh, alt bölümü kalın bir kütükle yere tutturulmuş, üst bölümü oynak parçalardan oluşan bir kasnaktır; dokuma tezgâhından farklı olarak, halı tezgâhlarında halısı
çözgü ve atkı ipliklerinin yanı sıra "halı ipliği dener üçüncü bir iplik kullanılır; hav ipliği her çözgü ipliğini sırayla düğümlenip, her düğüm sırasında atkının İçin den iki üç kez geçirildikten sonra, bir tarakla ya da elif aşağı çekilerek düğümlerin daha sık ve sağlam olmas sağlanır. En çok kullanılan Gördes (ya da Türk) ve Sini (ya da İran) düğümleri, iki uç dışarı bakacak biçimde her düğüm için bir ya da iki çözgü ipliği alınarak doku nur ve desenler hava ipliğiyle oluşturulur. Dokumanır sıklığı halıdan halıya önemli ölçüde değişir ve halımı değeri, atılan düğümlerin şıklığıyla orantılıdır: Düğüm ler ne kadar sıksa, halı o kadar değerlidir. Ayrıca, halıyj değer kazandıran özelliklerin başlıcaları arasında boya sının atmaması, düğümlerin hep aynı sıklıkta olması dokumanın her yanında santimetre kareye hep ayn sayıda düğüm düşmesi sayılabilir. Anadolu halılar dışında en değerli halılar îran, Çin ve Kafkasyî halılarıdır.